Oznaczenia występujące w okularach i goglach ochronnych

Poszukując skutecznej ochrony wzroku kierujemy się głównie wygodą, komfortem użytkowania, klasą optyczną oraz normą jaką musza spełniać aby w sposób skuteczny chronić nasz wzrok. Okulary lub gogle ochronne dopuszczone do pracy w warunkach przemysłowych muszą jednak spełniać określone normy i parametry. Ale co to tak naprawdę znaczy czym jest norma, czym klasa optyczna a czym typ soczewki i jakie posiada oznaczenia. Niniejszy poradnik powstał z myślą wyjaśnienia oznaczeń towarzyszących certyfikowanym okularom i goglom. Oznaczenia te są niezwykle istotne w kontekście doboru produktu do konkretnego środowiska pracy. Oznaczenie ochronnika wzroku na ramie i soczewce powinno zawierać:

• Numer identyfikacyjny producenta,
• Numer normy EN (np. EN166),
• Klasa optyczna (cyfra od 1 do 3),
• Symbole odpornościowe soczewki ("S", "F", "B", "A", "T")
• Symbole obszarów zastosowań (cyfry od 3 do 9)
• Oznaczenie "CE" świadczące o tym, że ochrona spełnia wymagania ujęte w odpowiednich normach europejskich
• Numer kodowy filtra (od 2 do 6) i stopień ochrony (zaciemnienia) (od 1,2 do 16; razem 23 stopnie zaciemnienia)
• Symbole wytrzymałości mechanicznej ("S", "F", "B", "A")
• Symbole dodatkowych cech ochronnych („N”, „K”, „9”)

Normy:

• Normę PN–EN 166 – specyfikacja ogólna (okulary ochronne, gogle ochronne, osłony twarzy i soczewki korekcyjne)
• Norma PN–EN 169 – dotyczy filtrów spawalniczych
• Norma PN–EN 170 – specyfikacja filtrów chroniących przed nadfioletem
• Norma PN–EN 171 – opis filtrów chroniących przed podczerwienią
• Norma PN–EN 172 – dotyczy filtrów chroniących przed olśnieniem słonecznym do użytku przemysłowego
• Norma PN–EN 1731 – specyfikacja dla ochron siatkowych

Odporność mechaniczna:

• S – podwyższona energia uderzenia (ochrona przed cząsteczkami o prędkości do 12 m/s)
• F – odporność na uderzenia o niskiej energii (45 m/s)
• B – odporność na uderzenia o średniej energii (120 m/s) B(T)
• A – odporność na uderzenia o wysokiej energii (190 m/s) A
• T – ochrona przed uderzeniami w skrajnych temperaturach (–5ºC / +55ºC)
• Brak - minimalna odporność na uderzenia, brak oceny stopnia ochrony

Typy soczewek:

• 2, 2C lub 3 – ochrona przed promieniowaniem UV
• 4 – ochrona przed podczerwienią
• 5 lub 6 – soczewka chroniąca przed olśnieniem słonecznym
• 1,7 do 7 – filtr spawalniczy, jeśli nie podano stopnia zaciemnienia

Symbole obszarów zastosowań:

• 3 - ochrona przed cieczami (w postaci kropel lub rozbryzgów)
• 4 - ochrona przed grubymi cząstkami pyłu (większymi niż 5 µm)
• 5 - ochrona przed gazami i drobnymi cząstkami pyłu (parami, mgłami, dymami i pyłami o rozmiarze cząstek mniejszym niż 5 µm)
• 8 - ochrona przed łukiem powstającym podczas zwarcia elektrycznego
• 9 - ochrona przed stopionym metalem i przenikaniem gorących ciał stałych
• Brak ogólnego stosowania - nie wyszczególnione zagrożenia mechaniczne i zagrożenia spowodowane promieniowaniem nadfioletowym, podczerwonym, słonecznym i widzialnym

Klasa optyczna:

• 1 klasa optyczna oznacza tolerancję mocy optycznej na poziomie +0,06 dioptrii i możliwość noszenia okularów przez cały dzień (Okulary do pracy ciągłej)
• 2 klasa optyczna oznacza tolerancję mocy optycznej na poziomie +0,12 dioptrii. Takie okulary możemy ubierać tylko sporadycznie w celu ochrony naszego wzroku (Okulary pracy nieregularnej, z przerwami)
• 3 klasa optyczna oznacza tolerancję mocy optycznej +0,25 dioptrii i takie okulary czy gogle są przeznaczone do bardzo rzadkiego noszenia (Okulary nie nadające się do długiego użytku)

Na produktach można spotkać też dodatkowe oznaczenia:

• 8 – łuk powstający podczas zwarcia elektrycznego
• 9 – zachlapanie płynnym metalem
• K – odporność na uszkodzenie powierzchni przez drobne cząstki pyłu
• N – odporność na zaparowanie
• R - zwiększony współczynnik odbicia światła
• Brak - nie posiada dodatkowych w/w cech ochronnych

Pamiętaj także że:

• Symbol wytrzymałości mechanicznej F może być stosowany do wszystkich środków ochrony oczu, symbol B może być stosowany tylko do gogli i osłon twarzy, symbol A może być stosowany tylko do osłon twarzy
• Oznaczenie filtrów spawalniczych nie zawiera numeru kodowego, lecz tylko stopień ochrony
• Jeżeli symbole S, F, B i A nie są takie same dla szybek jak i dla ich oprawki, to kompletny środek ochrony oczu i twarzy należy przyporządkować do oznakowania dla niższej klasy

Numer kodowy filtra – ochrona przed promieniowaniem:

• 2 - filtr chroniący przed nadfioletem (UV)
• 3 - filtr chroniący przed nadfioletem (UV)
• 4 - filtr chroniący przed podczerwienią (IR)
• 5 - filtr chroniący przed olśnieniem słonecznym (przeciwsłoneczny) bez wymagań w podczerwieni
• 6 - filtr chroniący przed olśnieniem słonecznym (przeciwsłoneczny) z wymaganiami dla podczerwieni
• brak - szybka nie pełni roli filtrującej (nie dotyczy filtrów spawalniczych)

---

• 2023-01-11
• Daniel Silski